سفر به هزار توی تاریخ در پُل تاریخی خیرآباد

یک باستان شناس کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه چارطاقه خیرآباد یکی از جالب ترین بخش های این مجموعه تاریخی است می گوید که این سازه روزگار اردشیر بابکان در جاده ارجان به آورد شهر که دروازه تجارت ایران از خلیج فارس به جاده ابریشم بود احداث شده است.

زینب رضایی تل زالی تاکید کرد: با توجه به اینکه دوران ساسانی اوج احترام ایرانیان به آتش بوده چارطاقه ها در این دوره برای برگزاری آیین های دینی ساخته می شد.

وی تاکید کرد:در آن روزگار ۲ نوع سازه با نام آتشکده و آتشگاه در مکان های مهم کشورمان ساخته می شد.

رضایی تل زالی عنوان کرد: آتشگاه که در اندازه کوچک و دایره ای شکل و اطراف آن باز بوده برای روشن بودن دائمی آتش ساخته می شد اما آتشکده ها به صورت موقتی و هنگام برگزاری آیین های دینی استفاده می شد.

این باستان شناس عنوان کرد: اطراف آتشکده و چارطاقی خیرآباد برای اطلاع رسانی باز و روی آن به شکل گنبدی شکل است که بعدها با الهام گرفتن از این سازه ها گنبد مساجد ساخته شد.

وی تصریح کرد:این اثر تاریخی در تاریخ دوم اسفند سال ۱۳۲۷ به‌عنوان یکی از نخستین آثار میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد به ثبت ملی رسیده یکی از مشهورترین بناهای تاریخی این استان است.

وی تاکید کرد:چارطاقی به نام هایی چون چهاردر، چهارقاپو و چهاردروازه نیز خوانده شده با معماری کالبدی زمینه چهارگوش و پوشش گنبدی، متشکل از چهار پایه و یک طاق گنبدی بر روی آن و چهار ورودی طاق‌دار ساخته شده است.

بررسی‌های باستان‌شناسی بر روی تپه‌های اطراف و در عمق حدود ۵۰ تا ۶۰ سانتی‌متری تپه‌ها سوخته‌هایی بدست آمده که کارشناسان احتمال می دهند علاوه بر آتشکده برای انجام آیین های مذهبی در آن، بر فراز تپه‌ها نیز گودال‌هایی برای افروختن آتش تعبیه شده است.

پل ساسانی خیری و محمد

وی پل تاریخی دوره ساسانی معروف به خیری و محمد را از دیگر بخش های مهم این سازه تاریخی دانست و افزود: این منطقه محل ملاقات ۲ عاشق و معشوق به نام های خیری و محمد بوده است.

رضایی تل زالی با یادآوری تاریخ ادبیات فارسی ایران شاهد روایت های عاشقانه ای چون لیلی و مجنون،خسرو و شیرین بوده تصریح کرد: خیری و محمد میتوانست آوازه بیشتری داشته باشد.

رضایی تصریح کرد:پل خیری و محمد خان مربوط به دوره اسلامی بوده و در سال ۷۷ در فهرست آثار ملی ثبت و دارای هفت دهانه است .

مرمت پل دوره ساسانی

مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کهگیلویه و بویراحمد گفت:پاییز امسال یک دهنه پل تاریخی متعلق به دوره ساسانی واقع در مجموعه تاریخی خیرآباد شهرستان گچساران مرمت شد.

سعید طالبی پور افزود: مرمت این پل تاریخی با بیش از ۱۰ میلیارد ریال هزینه در ۶۰ روز اجرا شده است.

وی مصالح اصلی به کار رفته در ساخت پل عهد ساسانی را گچ و سنگ لاشه بیان کرد و گفت : این مجموعه متشکل از سه دهنه پل، مدرسه، آتشکده، قلعه، آب ‌انبار و چهار طاقی‌های‌ قلعه‌ سنگی‌ کوچک‌ است.

وی سه دهنه پل و.اقع در مجموعه تاریخی خیرآباد را مربوط به سه دوره اشکانی، ساسانی و اسلامی عنوان کرد و گفت: این سازه‌ها در جاده ارجان که دروازه تجارت ایران از خلیج فارس به جاده ابریشم بوده در زمان اردشیر بابکان احداث شده است.

مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به لزوم مرمت سالانه مجموعه های تاریخی با توجه به تهدید عوامل طبیعی گفت: پل ساسانی مجموعه‌ تاریخی خیرآباد تاکنون در هشت مرحله مرمت و بازسازی شده است.

طالبی پور مجموعه آثار تاریخی منطقه خیرآباد یادمانی از فرهنگ و تمدن کشور و تسهیل کننده جابجایی های تجاری، زیارتی و گردشگری ذکر و اضافه کرد: مرمت و بازسازی این اثر تاریخی نیازمند اعتبار بیشتری برای مرمت است.

وی بیان کرد:این پل بر روی رودخانه‌ خیرآباد (فرزوک باستان) ساخته شده که هم اکنون تنها بخش‌های کوچکی از پایه‌های آن باقی مانده است.

وی افزود: این اثر تاریخی شامل پل‌ها و چهار طاقی‌هایی برای سهولت عبور کاروانیان در جاده ارتباطی گچساران به بهبهان ساخته شده است.

راهکارهای حفاظت و رونق مجموعه تاریخی خیرآباد

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گچساران گفت:اختصاس اعتبار برای مرمت چارطاقه و همچنین محوطه سازی از مهمترین نیازهای حفاظت از این مجموعه تاریخی است.

رحیم خردمند تاکید کرد: همچنین ایجاد یک مجتمع رفاهی با حمایت بخش خصوصی فضا را برای معرفی بهتر این یادگاری دوره ایران کهن فراهم میکند.

انتهای پیام